Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлар

Қазақ әдебиеті

9-сынып

Сабақтың тақырыбы:

Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлар

Сілтеме:

Нұсқаулық -44- бет, 52- бет Александер (2004),  Мерсер (2000)

Жалпы мақсаттар:

Ø  * Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлар туралы жан-жакты мәлімет беру, олардың жасалу жолдарын, мағыналық байланыстарын меңгерту;

Ø  * Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлар туралы түсінік қалыптастыру.

Ø  * Логикалық ойлау қабілеттерін дамыту;

Ø  * Ынтымақтастыққа тәрбиелеу;

Ø  * Өзгенің пікірін тыңдай біліп, өз пікірін дәлелдеуге  

Ø     машықтандыру;

Негізгі мақсаттар:

Ø  * Сын тұрғысынан ойлауға үйрету және дағдыландыру

Ø  есте сақтау және  суреттермен жұмыс  істеу   қабілеттерін  дамыту;

Ø  * Жұппен жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру;

Ø  * АКТ-ны қолдана білуге дағдыландыру;

Ø  * Топтық  жұмысқа жұмылдыру.

Оқыту нәтижелері:

ü  * Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлардың  

ü     құрлысын;

ü  * Лексикалық мағынасы әр түрлі сөздер арқылы да

ü     жасалатындығын біледі;

ü  * Сыни тұрғыдан ойлау арқылы тапсырмаларды орындай алады;

ü      ынтымақтастық атмосферасында жұмыс істей алады;

Тапсырмалар:

Үй тапсырмасын сұрау мақсатында қойылатын сұрақтар:

(Сыныпқа арналған тапсырма)

(Алдын-ала тақырыпқа байланысты сұрақтарды дайындап әкелу,оны топ мүшелеріне топқа бөлу кезінде үлестіріп беру)

v     1- тапсырма

(сыныпқа арналған тапсырма)

Интерактивті тақтамен жұмыс. Венн диаграммасында

жұрнақ жалғану жолымен жасалған туынды сөздер және бірігу жолымен жасалған туынды сөздердің айырмашылықтары және  олардың ортақ қасиеттерін салыстыру.

2- тапсырма

381-жаттығу. (Топтық жұмыс)

Мына сөздерден қос сөз жасап жазыңдар.

Дәрі, мал, жора, киім,ойын, ине, құр-

бы, ата

382-жаттығу.

(жұптық жұмыс)

Төмендегі сөздердің қайсысынада жаңа лексикалық мағына бар екенін,қайсысында ондай мағына жоқ екендігін анықтаңдар.

Азды-көпті, қызыл-жасыл, құрт-құмырсқа, көре-көре, оқтын-оқтын, сөйлей-сөйлей, дүркін-дүркін, кәрі-жас, зәбір-запа, азық-түлік, қазы-қарта, жетім-жесір, ауыл-аймақ, абысын-ажын, қайта-қайта, қора-қора.

Ø  3- тапсырма

(Топтық жұмыс)

Синквейн әдісі бойынша жұмыс.

1.Зат есім

2.Сын есім

3.Сан есім

4.Етістік

5.Мағынасына байланысты сөйлем құрастыру.

 (Топтық жұмыс)

1. Жұрнақ жалғану арқылы жасалған туынды сөз

2. Бірігу арқылы жасалған туынды сөз

3. Қосарлану арқылы жасалған туынды сөз

4. Етістік

5. Сөйлем құрастыру

Ø 4- тапсырма

(Сыныпқа арналған тапсырма)

1.      Кітаппен жұмыс, 384-жаттығу

Мәтінді рөлге бөліп оқыңдар және ат қойыңдар.

Мәтінде қазақтың қандай ырымдары айтылады?

Мәтіндегі қос сөздерді теріп жазып, олардың жасалу жолдарын айтыңдар.

Ø  5- тапсырма

(Сыныпқа арналған тапсырма)

Ø  1. 383-жаттығу.

Ø  Оқып шығыңдар.

Ø  Қосарлану арқылы жасалып тұрған сөздердің мағынасын ашып түсіндіріңдер.

Ø  Балықтар әлемі туралы қандай ертегі, кино, көркем шығармаларды білесіңдер?

Ø  6- тапсырма. «Шеңбер бойымен әңгіме» (сыныпқа арналған тапсырма)

Ø   Өткен тақырыптар бойынша бір- біріне сұрақтар қойып,жауаптарын жазады.

Ø  Сұрақтарға жауап беру (сыныпқа арналған тапсырма)

1. Қосалану жолымен жасалған туынды сөздер деген не??

2. Жасалу жолдарын түсіндіріңдер?

3. Қос сөздердің сыңарлары қандай болуы мүмкін?

4. Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздердің лексикалық мағынасы туралы айт.

Венн диаграммасына оралу.

Қосарлану жолымен жасалған туынды сөздерді өзге туынды сөздермен салыстырып, айырмашылығы мен ортақ қасиеттеріне тоқталу.

Топтық жұмыс.

Постермен жұмыс. Қос сөздердің ережесін құрғызып, постерге өз ойларын түсірту.

Бағалау критерийлері:

Ø  Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлардың  жасалу жолдарын біледі;

Ø  Олардың сыңарларының  мағыналық жағынан байланысы болатынын, синоним сөздерден болатынын және де кейде антоним сөздерден де болатынын біледі ;

Ø  Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлардың  жасалу жолдарын біледі;

Ø  Баланың дүниеге келуіне байланысты туған өлең- жырлардың  жасалу жолдарын біледі;

Ø  Өзгенің пікірімен санаса отырып, өз айын ашық айта алады,

Ø  топпен ынтымақтасып жұмыс істей алады.

Ø  Өзін-өзі бағалайды  және  өзара бағалайды.

Үйге тапсырма

·         21-бет.Үзінді  жаттау.

Өз бетінше ізденуге арналған тапсырма:

 Мәтіндегі басты кейіпкерлердің кімдер екендігін анықтап,

олар жөнінде қосымша мәліметтер жинастыру?