VII МОДУЛЬ
Лексикалық тақырыбы: Менің жазғы демалысым
Грамматикалық тақырыбы: Туынды сын есім. Күшейткіш үстеулер. Тәуелдік жалғау. Етістіктің еткен шағы. Туынды сөздердегі түбір мен қосымшаның үндесуі
|
Бөлімі |
Сабақ саны |
Модуль мазмұны |
Уақыты |
|
Кіріспе |
1-сабақ |
Модульге кіру Грамматикалық тақырып Лексикалық тақырып Бекіту. «Менің жазғы демалысым» |
45 минут |
|
Сөйлесу |
2-сабақ |
«Жазғы демалысқа арналған бағдарламалар» мәтіні Деңгейлік тапсырмалар Жаттығу орындау |
45 минут |
|
3-сабақ |
«Табиғат аясында демалу» мәтіннің мазмұны бойынша жұмыс Жаттығу жұмыстары |
45 минут |
|
|
4-сабақ |
«Жазғы демалысты жоспарлау» мәтінімен жұмыс Жаттығуларды орындау |
45 минут |
|
|
5-сабақ |
«Жазғы демалысты кімдермен өткіздім?» мәтіні Жаттығу жұмыстары |
45 минут |
|
|
6-сабақ |
«Жаз мезгілі демалысқа қолайлы кез» мәтіні Сұрақтарға жауап беру Фонетикалық талдау Суретпен жұмыс |
45 минут |
|
|
Қорытынды |
7-сабақ |
1. Тест 2. Бақылау сұрақтары |
45 минут |
Кіріспе бөлімі
1-сабақ
Менің жазғы демалысым
- Ұйымдастыру кезеңі.
- Модульдің құрылымы мен мақсатын таныстыру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
- Жаңа тақырыпты түсіндіру. Грамматикалық тақырыпты тірек сызба негізінде түсіндіру.
Етістіктің өткен шағы
|
1. Басқа сөз табынан жұрнақ арқылы жасалған сын есімді туынды сын есім деп атаймыз. Мысалы: кеш-кі, жаз-ғы, өнерлі, т.б. Туынды сын есімдер жоғарыдағы кестеде берілген жұрнақтар арқылы есім сөздерден де, етістіктерден де жасалады. Мысалы: жазғы, өнерлі сияқты сын есімдердің түбірі зат есім болса, ауыспалы, білгіш деген сын есімдердің түбірі етістіктер. 2. Күшейткіш үстеу сынның не қимылдың, іс-әрекеттің белгісін я сапасын күшейтіп, я солғындатып көрсетеді. Мысалы: ең жақсы, әбден шаршаған, т.б. Сұрақтары: қалай? қандай? 3. Тәуелдік жалғау заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді екенін білдіреді. Тәуелденетін зат 3 жақтың біріне меншікті болып тұрады. Мысалы: кітабым, сыныбың, т.б. 4. Өткен шақ сөйлеп тұрған уақыттан бұрын болған іс-әрекетті білдіреді. Оның 3 түрі бар: жедел еткен шақ, бұрынғы еткен шақ, ауыспалы еткен шақ. Жедел өткен шақ қимылдың таяу уақытта болғандығын білдіріп, етістік түбіріне -ды, -ді, -ты, -тi жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалады. Мысалы: келдік, сөйлестік, т.б. Бұрынғы еткен шақ біраз уақыт бұрын болған іс-әрекетті білдіреді. Мысалы: барғанбыз, айтыпты, т.б. Ауыспалы еткен шақ сөйлеп тұрған уақытқа дейін дағдылы болып тұрған іс-қимылды білдіреді. Мысалы: баратын едік, еске алатын еді, т.б. 5. Туынды сөздер сөздің ең бастапқы бөлшегіне жұрнақтар жалғану арқылы жасалады. Туынды сөздердегі түбір мен қосымшаның үндесуі түбірдің құрамындағы дауысты дыбыстардың жуан-жіңішкелігіне қарай орналасады. Мысалы: орман-ды, біл-ім, айт-ыс, т.б. |
- Бекіту.
- Сөздік жұмысы.
Сөздік
нағыз - настоящий
ерекше - особенный
түрліше - разнообразный
сағыну - скучать
тынығу - успокоиться
- 1. Сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарын түсіндіру, сөздік дәптерлеріне жазу.
- Сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру: а) мұғалімнің мәнерлеп оқуы; ә) оқушылардың дауыстап қайталауы; б) оқушылардың тізбектеп оқуы.
- Сөздерден сөз тіркестерін құрау.
- Сөйлемдер құрау.
- 1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, мазмұның айту.
4.2-тапсырма. Берілген ережелер бойынша сұрақтарға жауап беру.
- Туынды сын есімдер қандай сөз таптарынан жасалады?
- Үстеудің неше мағыналық түрі бар? Күшейткіш үстеу дегеніміз не?
- Қазақ тілінде жалғаудың неше түрі бар? Тәуелдік жалғаудың басқа жалғау түрлерінен айырмашылығын табыңдар.
- Өткен шақ қай кезде болған қимылды білдіреді? Неше түрі бар?
- Туынды сөздердегі түбір мен қосымшаның үндесуі неге байланысты?
- 3-тапсырма. Төменде берілген сөйлемдерге тиісті туынды сын есімдерді қойып толықтыру.
- Сабақты қорытындылау.
VII. Үй тапсырмасы. 4-тапсырма. Сөздерді тәуелдеу.